Sevgili Öğrenciler bugün ki dersimizde Tartma konusunu öğreneceğiz.
Doğada bulunan her maddenin bir ağırlığı vardır. Bizlerde bu ağırlıkları tartı adı verilen ölçüm aleti ile ölçeriz. Tartının temel ölçü birimi ise kilogramdır. Kilogram kısaca kg ile gösterilmektedir. Eğer ölçeceğimiz ağırlıklar daha büyükse, ton ağırlık birimi ile ölçülür. Ton ise kısaca t harfi ile gösterilir. Ayrıca kilogramdan daha küçük ağırlıklar ise gram ile ölçülür. Gram da g şeklinde gösterilir.
1 kg = 1000 g
3 kg = 3000 g
5 kg 128 g
5000 g + 128 g = 5128 g’dır.
* 1 kilogram 1000 gram, 1 ton 1000 kilogram, 1 gramda 1000 miligramdır.
Örnek 1
Terazilerin dengede olması için 
yerine uygun tartı miktarlarını yazalım.
Çözüm 1
Birinci örnekte;
1 kg=1000 g,
1000 g–850 g=
g
İkinci örnekte;
1693 g=1000 g+693 g
1693 g=1 kg+ 
g
Üçüncü örnekte;
4 t=4000 kg
4000 kg–3200 kg=
kg
Örnek 2
Aşağıdaki boşlukları doldurunuz.
a. 780 mg’a …………….. mg eklersek 1 g olur.
b. 8540 mg= …………….. g …………….. mg’dır.
c. 4 t 372 kg, …………….. kg’a eşittir.
ç. 5734 kg’a …………….. kg eklersek 6 t 27 kg olur.
d. 382 g’a …………….. g eklersek 3 kg olur.
e. 7082 kg = …………….. t …………….. kg’dır.
Çözüm 2
a) 1 g 1000 mg olduğuna göre 780 mg’a 220 mg eklersek 1 g olur.
b) 1 g 1000 mg olduğuna göre 8540 mg, 8 gram 540 mg’dır.
c) 1 t 1000 kg olduğuna göre, 4 t 372 kg, 4372 kg’dır.
d) 1 kg 1000 g olduğuna göre, 3 kg, 3000 g’dır. O halde 382 g’a 2618 g eklersek 3000 g yapacaktır.
e) 1 t 1000 kg olduğuna göre, 7082 kg, 7 t 82 kg’dır.
Tartma ile İlgili Problemler Çözme
Tartma problemlerini de çözebilmemiz için diğer problem tiplerinde olduğu gibi soruyu anlamamız oldukça önemlidir.
Örnek 3
Boşken 8400 kg olan bir kamyona her birinin kütlesi 50 kg olan paketlerden 40 adet yükleniyor. Buna göre, kamyonunun yükü ile birlikte kaç ton kaç kilogram geldiğini bulalım.
Çözüm 3
Kamyon boşken 8400 kg geliyorsa kütlesi 50 kg olan 40 adet paket yüklenince kaç kg gelir?
Kamyon dolu iken kaç kilogram geldiğini bulmak için kütlesi 50 kg olan 40 adet paketin kaç kilogram ettiğini bulacağız.
Daha sonra kamyonun boş kütlesi ile paketlerin toplam kütlesini toplayacağız.
50 x 40 = 2000 kg → paketlerin toplam kütlesi
8400 + 2000 = 10 400 kg → dolu kamyonun kütlesi
Örnek 4
Can ailesinin kışlık yakacak tüketimi 3 t 250 kg kömür ile 500 kg odundur. Can ailesinin kışlık yakacak tüketimi toplam kaç kilogramdır?
Çözüm 4
Can’ın ailesinin kışlık yakacak tüketimi toplamını bulabilmemiz için kömür miktarı ile odun miktarını toplamamız gerekmektedir.
O halde, 3 t 250 kg + 500 kg → kışlık toplam tüketim miktarı
Yukarıdaki işlemin sonucunda kışlık toplam tüketim miktarı 3 t 750 kg’dır.
Örnek 5
Metin’e doktoru 10 gün boyunca kullanılması için 250 mg’lık antibiyotik yazdı. Metin günde 2 defa almak şartıyla 10. günün sonunda toplam kaç gram antibiyotik içmiş olur?
Çözüm 5
Metin her biri 250 mg olan ilaçlardan günde iki kez kullanacaktır. O halde Metin bir günde toplam 2×250 mg kadar ilaç kullanacaktır.
Bir günde kullanılan ilaç miktarı → 2×250 mg = 500 mg
Metin bu ilaçları 10 gün boyunca kullanacağına göre → 10×500 mg = 5000 mg
Konumuzda öğrendiğimize göre 1000 mg 1 g’a eşitti. Bu duruma göre Metin 10 gün boyunca 5000 mg yani 5 g ilaç içmiş olacaktır.
Örnek 6
Bakkal, 9 kg peynirin 3 kg 750 g’ını satıyor. Geriye kaç kilogram, kaç gram peynir kalır?
Çözüm 6
Bakkal 9 kg olan peynirin 3 kg 750 gramını sattığına göre geriye ne kadar peyniri kalmıştır?
Sorunun çözümü için → 9kg — 3 kg 750 g
9 kg → 9000 g
3 kg 750 g → 3750 g
O halde 9000 g’dan 3750 g’ı çıkardığımızda bakkalın elinde kalan peynir sayısını bulmuş olacağız.
9000-3750 → 5250 g yani bakkalın elinde 5 kg 250 g peynir kalmıştır.
Evet arkadaşlar bugünlük öğreneceklerimiz bu kadar. İlerleyen derslerde görüşmek dileğiyle…